Krytyka- nieodłączny element naszego życia, także w środowisku profesjonalnym. Wszak każdy z nas popełnia błędy, a część z nas je zauważa. I wielu z nas chętnie się na nich uczy. Ponadto różnimy się spojrzeniem na wiele spraw, sposobem wykonywania naszej pracy, wartościami, poglądami- wśród takiej różnorodności trudno o „bezkolizyjny” kontakt. Mimo to krytyka nie jest niczym przyjemnym i doświadczamy jej zarówno w sferze prywatnej jak i zawodowej. Jak sobie z nią radzić?
To opinia czy fakt?
Wrażliwość na krytykę często związana jest z faktem, że traktujemy ją jako fakt- absolutną prawdę o nas samych. Tymczasem krytyka jest opinią- z którą możemy zgodzić się, lub nie. Krytyka nie odsłania „prawdy absolutnej” na nasz temat- jest natomiast czyimś spojrzeniem na nasze działania- do którego osoba krytykująca ma prawo. Tak jak ma prawo do nielubienia czekolady czy koloru zielonego.
Krytyka niejedno ma imię
Gdy spotykasz się z krytyką, bądź uważny/a na to, jak jest ona wyrażona.
Jeśli…
…Jest ogólna, a osoba krytykująca używa takich słów jak „Ty zawsze”, „Ty nigdy” – ustal, jak jest rzeczywiście. Czy zawsze się spóźniasz na spotkania firmowe, a może tylko czasami? Czy nigdy nie dopinasz deadline-ów, a może zdarza się to po prostu często? Ustal fragmenty w komunikacie krytycznym z którymi możesz się zgodzić, oraz te które są zbyt ogólne- i odnieś się również do nich.
…Ocenia Ciebie, a nie działanie- „Jesteś nieodpowiedzialny!” – oddziel siebie od działania. Rzeczywiście, moje zachowanie było nieodpowiedzialne- ale ja o sobie tak nie myślę.
…Rani swoją formą, poprzez krzyk bądź inwektywy- odnieś się do samej formy. „Nie życzę sobie, abyś mówił do mnie w ten sposób.”
…Jest aluzyjna- „Ktoś tu nie wywiązał się ze swoich obowiązków – dąż do konfrontacji. Dopytaj- „Czy masz na myśli mnie?”
Ponadto pamiętaj – masz prawo do popełniania błędów. Pamiętaj, że jesteś w porządku – też wtedy kiedy coś się nie uda. Przypominaj sobie o tym szczególnie wtedy, gdy krytyka sprawia, że czujesz się bezwartościowy/a.
Co zamiast?
Liderzy i liderki współczesnych organizacji często stoją przed dylematem – jak wpływać na motywację i efektywność współpracowników, jednocześnie będąc uważnym na ich uczucia, ale też skutecznym?
W „Indeksie docenienia” z 2019 r. pytano Polaków o to, od kogo najczęściej otrzymują pozytywną informację zwrotną? Okazało się, że przede wszystkim – od kolegów, koleżanek z zespołu, a dopiero później – od przełożonego.
Aż 82% pracowników docenia otrzymywanie informacji zwrotnych, a 65% chce otrzymywać ich więcej. Ponadto współczesne badania wskazują, że pozytywna informacja zwrotna pomaga w motywacji, zwiększa pewność siebie i pokazuje ludziom, że ich cenisz; pomaga ludziom zrozumieć i rozwijać swoje umiejętności. A wszystko to ma pozytywny wpływ na wyniki indywidualne, zespołowe i organizacyjne!
Dostrzeż. Zauważ rzeczy, które podobają Ci się w pracy Twojej koleżanki z zespołu. Powiedz: „Widzę, że poświęciłaś na to dużo czasu”.
Doceń. Pochwal za dobrze wykonaną pracę. Wskaż wpływ jaki miało to na organizację. W ten sposób zwiększysz prawdopodobieństwo podobnych zachowań w przyszłości i nadasz działaniom współpracowników poczucia sensu. „Dzięki Twojej szybkiej pracy, udało nam się zatrzymać ważnego klienta. Dzięki temu dopniemy ten rok ze świetnym wynikiem”.
Współczucie zamiast krytyki
A co, gdy krytyka płynie od nas samych? Niektórzy z nas często bywają w kontakcie z „Krytycznym Rodzicem”- czyli z surowym, krytycznym głosem w naszej głowie, często pochodzącym z dzieciństwa. Zauważ go. Może warto się z nim pokłócić? Spróbuj wprowadzić do swojego dialogu wewnętrznego łagodność i współczucie. I sprawdź efekty- być może okaże się, że i Ty będziesz żyć i pracować lepiej i przyjemniej?
Porozmawiajmy! Szkolenia dla Liderów i Liderek, webinary z feedbacku, praca z krytyką, budowanie zespołów skąpanych w feedbacku to nasza specjalność. Zaproś nas na spotkanie i sprawdź jak możemy zaprosić Liderów w Twojej organizacji do rozwoju.